Prowadziłam kiedyś proces coachingowy z klientką, która przyszła do mnie, żeby dzięki artecoachingowi poprawić swoją asertywność. Na naszej wstępnej konsultacji powiedziała, że najbardziej dokuczają jej sytuacje, w których nie ma odwagi podjąć działania, czy powiedzieć czegoś, co obroniłoby jej stanowisko. Zamiast tego – wycofywała się. Na kolejnych sesjach doszłyśmy do tego, że wyuczony schemat kierujący jej zachowaniem, kazał milknąć zawsze wtedy, gdy stykała się z osobą, którą uznała za autorytet. Nawyk ten wywoływał jej dyskomfort nie tylko na polu zawodowym, w relacjach z szefem czy innymi współpracownikami, ale także w relacjach rodzinnych – np. z teściową. W trakcie naszej pracy moja klientka zrozumiała, że to, co hamuje ją najbardziej, to wyuczony, niczym nieuzasadniony schemat reakcji lękowej.
Strach a lęk
Zastanawiałaś się kiedykolwiek, czym różni się strach od lęku?
Wystarczy zajrzeć choćby do Wikipedii, by zauważyć diametralną między nimi różnicę.
Strach to jedna z podstawowych emocji, charakterystyczna nie tylko dla ludzi. Odczuwają go też zwierzęta. Strach jest uogólnioną reakcją organizmu na realny bodziec, traktowany jako zagrożenie. Najczęściej ów bodziec znany jest z wcześniejszych doświadczeń i na ich podstawie identyfikowany jako niebezpieczny. U ludzi określaniu bodźców jako zagrażające sprzyja myślenie abstrakcyjne, które do oceny nie wymaga doświadczenia – nie potrzebujemy doświadczyć ukąszenia żmii, by przewidzieć, jak może wyglądać oraz że może być bolesne i niebezpieczne. Naturalną reakcją na strach jest silne napięcie mięśni, pozostawianie ciała w gotowości do działania, a w konsekwencji tzw. odruch fight or fly – odruch walki lub ucieczki. Jeśli po wystąpieniu bodźca, nie dzieje się nic przykrego – reakcja strachu bardzo szybko wygasa. Kiedy zaś bodziec ma negatywne skutki – reakcja strachu przybiera na sile.
W odróżnieniu od strachu, lęk jest określany jako stan emocjonalny wynikający z przewidywania niebezpieczeństwa nadchodzącego z zewnątrz lub wewnątrz organizmu. Lęk objawia się jako uczucie napięcia, niepokoju, skrępowania czy zagrożenia. Bodziec wywołujący lęk nie musi być realny. W odróżnieniu od strachu utożsamianego głównie z reakcją ciała, lęk opisywany jest jako proces wewnętrzny, niezwiązany bezpośrednio z zagrożeniem lub bólem. Innymi słowy, źródłem lęku mogą być wyobrażenia czy domysły.
Jakie to ma znaczenie dla Ciebie?
Wracając do mojej klientki. Podczas naszej pracy bardzo szybko okazało się, że to, co ją hamuje w działaniu, to lęk wywołany jej niczym nieuzasadnionym odbieraniem wielu sytuacji i osób jako zagrażające. Kiedy zrozumiała, że ani jej szef, ani współpracownicy nie dali jej realnych podstaw do wyciągnięcia wniosku, że kierują się złymi intencjami – znacznie łatwiej było jej zabierać głos w dyskusji z nimi. Kiedy spojrzała na swoją teściową, jak na osobę, która kieruje się wyłącznie dobrem własnego dziecka (czyli swojego syna, a męża mojej klientki), zrozumiała, że niektóre komentarze wcale nie mają na celu zranienia jej.
Strach przed zmianą czy lęk przed zmianą?
Strach przed wzięciem życia w swoje ręce czy lęk przed tym?
Strach przed tupnięciem nogą i życiem po swojemu czy lęk przed… no właśnie, czego się boisz, Babo?
Jesteś wyjątkowa. Nie daj sobie wmówić, że masz być taka jak wszyscy.
rusz tyłek i BĄDŹ SOBĄ!
zdjęcie w nagłówku: freedigitalphotos.net
